Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2010

Συνδέσεις των ξύλων της γάστρας


Ήδη έχουν τοποθετηθεί 50 πηχάκια πάνω στις φόρμες (25 δεξιά και 25 αριστερά), με άλλα λόγια έχει καλυφθεί πάνω από το 50% της επιφάνειας της γάστρας. Τα πράγματα έχουν δυσκολέψει αρκετά τώρα, μια που πρέπει να εξασκείται μεγάλη δύναμη πάνω στα πηχάκια για να καθίζουν αυτά στη θέση τους. Ιδίως στο τμήμα που βρίσκεται πίσω από το μέσον του σκάφους, αν η μεγάλη κάμψη και στρέψη που πρέπει να δοθεί στα πηχάκια κατά την τοποθέτηση δεν εφαρμοστεί προοδευτικά και κατανεμημένα, τότε μπορεί να ακουστεί το "κρακ". Ο συνολικός χρόνος που χρειάζεται πλέον για να τοποθετηθεί ένα πηχάκι; Τρεις (3) ώρες! Ευτυχώς έχω συνηθίσει και δεν καταλαβαίνω για πότε περνάει. Μάλιστα επειδή έχει βελτιωθεί αρκετά η απόδοσή μου και έχω ανακαλύψει καινούργιες τεχνικές κουράζομαι πολύ λιγότερο από όσο στην αρχή - θα μπορούσα να πω ότι ξεκουράζομαι κιόλας (ψυχικά τουλάχιστον).
Όπως έχει αναφερθεί και παλαιότερα, τα πηχάκια συνδέονται μεταξύ τους. Η σύνδεση σε αυτή τη φάση γίνεται με συνδυασμό δύο μέσων: Κόλλας (εποξικής ρητίνης) και καρφιών (από πυριτιούχο ορείχαλκο, με δακτυλίους).

Εποξική ρητίνη (epoxy)
Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλών ειδών ρητίνες με πολλά διαφορετικά ονόματα και πολλές διαφορετικές τιμές (σημείωση: μερικές φορές οι τιμές εξαρτώνται περισσότερο από τη συσκευασία, τη διαφήμιση και τον τρόπο πλασαρίσματος και λιγότερο από την ποιότητα των προϊόντων). Σε αυτό το project χρησιμοποιείται χύμα εποξική ρητίνη DER-321 της DOW CHEMICALS με καταλύτη EPAMINE PC-14 με αναλογία 2 προς 1. Η ρητίνη αυτή είναι εποξική ρητίνη υψηλής αρχικής ρευστότητας και έτσι εισχωρεί στους πόρους του ξύλου εξασφαλίζοντας τέλεια συγκόλληση. Στο Φύλλο Τεχνικών Στοιχείων του κατασκευαστή δίνονται περισσότερες σχετικές πληροφορίες. Αφού αναμιχθεί σε ένα κεσεδάκι για ένα λεπτό περίπου η ρητίνη με τον καταλύτη με τη σωστή αναλογία (οι σύριγγες είναι οι καλύτεροι δοσομετρητές) 40 ml DER-321 και 20ml PC-14, γίνεται η πρώτη επάλειψη των επιφανειών που θα κολληθούν με ένα φτηνό πινέλο (η ρευστότητα της ρητίνης είναι παρόμοια με τη ρευστότητα ενός βερνικιού). Στο υπόλοιπο που μένει στο κεσεδάκι προστίθεται οξείδιο του πυριτίου, τόσο όσο χρειάζεται για να γίνει το μείγμα πηχτό σαν κρέμα και περνιέται στο ένα ξύλο ένα δεύτερο χέρι. Το να έρθουν τα δύο ξύλα σε επαφή μεταξύ τους με τη βοήθεια φουρκετών, σφικτήρων, σφηνών, σχοινιών, βιδών, κλπ, είναι η ιστορία που τρωει από μια μέχρι μιάμιση ώρα ανάλογα με την περίπτωση. Η ρητίνη χρειάζεται ένα 24ωρο για να ωριμάσει και να θεωρηθεί ασφαλής για επόμενες εργασίες, ενώ την πλήρη αντοχή την αποκτά σε επτά ημέρες. Το πινέλο μπορεί να καθαριστεί με καθαρό ασετόν ή άλλο διαλύτη γενικής χρήσης. Επειδή το πρώτο πράγμα που συμβαίνει όταν δουλεύει κάποιος με ρητίνες είναι να πασαλειφτεί, θα πρέπει να πείσει από πριν τον εαυτό του να φοράει γάντια (και παλιά ρούχα). Επειδή επίσης παρά τα γάντια και όλα τα μέτρα προφύλαξης, είναι σίγουρο ότι πάλι θα πασαλειφτεί, η ρητίνη καθαρίζεται από τα χέρια μόνο με νερό και σαπούνι. Το εύκολο καθάρισμα με διαλυτικό είναι το χειρότερο που μπορεί να κάνει κανείς: Η ρητίνη διαλύεται και εισχωρεί μαζί με τον διαλύτη βαθιά στο δέρμα! Αν υπάρχει μάσκα με φίλτρα για οργανικούς ατμούς, καλό θα είναι να χρησιμοποιείται επίσης, ή αλλιώς ο χώρος να αερίζεται επαρκώς. Στο Φύλλο Οδηγιών Ασφαλείας του κατασκευαστή δίνονται περισσότερες πληροφορίες για τον ασφαλή χειρισμό της εποξικής ρητίνης. Η χρήση μάσκας είναι επίσης απαραίτητη κατά την ανάμειξη του διοξειδίου του πυριτίου, γιατί η λευκή αυτή σκόνη είναι τόσο ελαφριά που κυριολεκτικά αιωρείται και πάει παντού με το παραμικρό φύσημα.


Καρφιά
Αν και το κόλλημα με την εποξική ρητίνη είναι πολύ ισχυρό και οι ενώσεις δεν χρειάζονται περισσότερη ενίσχυση, εν τούτοις σε κάποια σημεία και κυρίως εκεί όπου κατά τη φάση της κατασκευής απαιτείται αυξημένη πίεση του πάνω ξύλου προς το κάτω ή εκεί όπου απαιτείται "ευθυγράμμιση" των ξύλων, καρφώνονται ειδικά καρφιά σαν αυτό που φαίνεται στην 3η εικόνα παραπάνω, από πυριτιούχο ορείχαλκο (silicone bronze) τα οποία φέρουν δακτυλίους και εκτός του ότι δεν σκουριάζουν, όταν καρφωθούν, είναι αδύνατο να βγουν από το ξύλο, τα λεγόμενα gripfast nails. Επειδή αυτά τα καρφιά είναι σχετικά μαλακά και λυγίζουν, είναι απαραίτητο να προηγείται τρύπημα των ξύλων και μάλιστα με δύο διαμέτρους τρυπανιών: Μεγάλη διάμετρος στο πάνω ξύλο για να περάσει το καρφί με ευκολία και μικρή διάμετρος στο κάτω ξύλο (τρυπάνι μακρύ και ψιλό!) για να σφηνώσει το καρφί (1η και 2η εικόνα). Με τον τρόπο που δουλεύω έχει χρειαστεί να περάσω από 0 μέχρι 21 καρφιά σε κάθε πηχάκι.
Το σημάδεμα με το μαρκαδόρο των θέσεων των προηγούμενων καρφιών βοηθάει (όχι πάντα με επιτυχία...) στο να μην πέσει το ξυλοτρύπανο στο κεφάλι του από κάτω καρφιού. Η θερμοκρασία των 18 με 20 βαθμών Κελσίου είναι ιδανική για εργασίες με το εποξικό σύστημα DER-321/PC-14.

13 σχόλια:

  1. Συγχαρητήρια
    Τόσο το blog όσο και η κατασκευή σας, είναι μετριοπαθώς πολύ καλά.
    Είναι πολύ ωραίος ο τρόπος που γράφετε για το κάθε στάδιο
    Πόσο περίπου θα σας κοστίσει συνολικά το σκάφος;Και πόσο χρόνο υπολογίζεται πως θα χρειαστεί;
    Σας έχω στείλει και email.
    L.Themros

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΜΠΡΑΒΟ!!!Εξαιρετικη η δουλεια σου Πανο. Πολυ χαιρομαι οταν βλεπω και αλλους Ελληνες να ασχολουνται με κατι που μου αρεσει και εμενα να κανω ερασιτεχνικα.Τα bronze nails απο που τα προμηθευτηκες?Ελλαδα ή εξωτερικο?Τι υαλοϋφασμα θα βαλεις στη γαστρα?
    Στελιος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σας ευχαριστώ πολύ για τα ενθαρρυντικά σας σχόλια που λειτουργούν καταλυτικά στη διαδικασία της κατασκευής.

    Αγαπητέ Λευτέρη, ειλικρινά δεν γνωρίζω πόσο θα μου κοστίσει συνολικά το σκάφος. Θεωρώ πάντως ότι δεν πρόκειται να κοστίσει λιγότερο από όσο θα κόστιζε ένα έτοιμο καινούργιο πλαστικό σκάφος παρόμοιου τύπου και διαστάσεων. Αν εξαιρέσουμε το κόστος της εργασίας (που δεν λογαριάζεται), εκτός από το κόστος των υλικών του σκάφους (ξύλα, ρητίνες, υφάσματα, κλπ) θα προστεθεί αργότερα και το κόστος για μηχανή, αξονικό, πανιά, ξάρτια, βιτζιρέλα, κλπ, κλπ που είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Αυτό το «αργότερα» όμως είναι που κάνει τη διαφορά... Όσο για το χρόνο, ποιος ξέρει; Έχουν περάσει κιόλας ένας χρόνος και δυο μήνες από τότε που ξεκίνησα. Υγεία να έχουμε και όρεξη! (σημείωση: το «κάτεργο» μου πήρε τέσσερα χρόνια και μισό).

    Αγαπητέ Στέλιο, τα καρφιά δεν τα βρήκα στην Ελλάδα, όσο και αν έψαξα. Τα πήρα τελικά από την Classic Marine (UK) Το link είναι στην ανάρτηση. Σύμφωνα με τα σχέδια θα πρέπει να βάλω πλεχτό υαλοΰφασμα δύο διευθύνσεων (roving) των 350 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό, ένα στρώμα μέσα και έξω, δύο στρώματα στα βρεχάμενα. Έχω βρει ένα των 390 γραμμαρίων που μου φαίνεται καλό στη Fibermax και προσανατολίζομαι προς αυτό. Μήπως είσαι εσύ που φτιάχνεις ένα Van de Stadt (?)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πανο δεν φτιαχνω εγω το Van De Stadt.Εχω φτιαξει 3 καγιακ clc 18' και ενα acorn dinghy 10'2'' του Iain Oughtred,glue lapstrake.H επιλογη σου για την fibermax ειναι πολυ καλη.Εγω πηρα 12 μετρα fiberglass 162gr.twill ραφη+ 1lt microballoons.Πολυ καλη εξυπηρετηση.Εχω στο γραφειο μου 3 σχεδια ακομα(caledonia yawl,Tirrik boat,υδαιικη)δεν εχω αποφασισει τι θα φτιαξω απο τα τρια αλλα καποια στιγμη...Το douglas fir ποσο σου στοιχισε και σε τι διατομη το βρηκες? προχωρα την καλη δουλεια και δημοσιευσε φωτο.Αν εχεις διαθεση μπες στο nautilia.gr(ξυλινα σκαφη)θα βρεις καλη παρεα για ανταλαγη αποψεων και εαν τα αγγλικα σου ειναι οκ μπες στο woodenboatforum.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πανο,μπορεις να δοκιμασεις ξυδι αντι για ασετον στον καθαρισμο των χεριων σου.Καπου διαβασα οτι ειναι καλη εναλλακτικη λυση.Ποσα καρφια υπολογιζεις να χρησιμοποιησεις+τι μεγεθος εχουν?
    Στελιος Λαρισα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Στέλιο, μια χαρά σε βρίσκω με τις κατασκευές σου. Συγχαρητήρια και καλή συνέχεια, είδα ήδη τα σκάφη σου στα αντίστοιχα site. Τελικά δεν είμαι μόνος μου, απ’ ότι φαίνεται. Αν δεν κάνω λάθος, το douglas fir στην ελληνική αγορά το λένε oregon pine, και υπάρχει σε δύο εμπορικά πάχη: 5άρι και 8άρι (2 και 3 ίντσες αντίστοιχα) και πλάτη από 15 μέχρι 30 εκατοστά περίπου. Τα μήκη είναι συνήθως μεγάλα, έχω βρει (παλαιότερα) μέχρι 5,10 μέτρα. Οι τιμές ποικίλουν και εξαρτώνται από τη διατομή, το μήκος και κυρίως από το αν το μαδέρι είναι ισόβενο ή απλό (φαρδύβενο). Το 8άρι είναι συνήθως λίγο ακριβότερο, το ισόβενο είναι πολύ ακριβότερο. Επομένως είναι απαραίτητο να μελετήσεις με ποιόν τρόπο θα κοπεί το ξύλο, δηλαδή τι διατομές θα δώσει, για να μην την πατήσεις και αγοράσεις πχ ισόβενο, αν δεν χρειάζεται, η πχ πάρεις φθηνή διατομή και έχεις μεγάλη φύρα κ.ο.κ. Προς το παρόν τέτοιο ξύλο έχω βάλει μόνο στο εσωτερικό τμήμα της καρίνας. Πριν από ένα χρόνο που αγόρασα δύο μαδέρια ισόβενα με διατομή 3΄΄ x 6΄΄ (7,5 x 15) και μήκος 420 η τιμή ήταν 2120€ το κυβικό συν ΦΠΑ.
    Δεν καθαρίζω ποτέ τα χέρια μου με ασετόν, είναι εγκληματικό αυτό γιατί το ασετόν διαλύει τη ρητίνη και εισχωρούν όλα μαζί βαθιά στο δέρμα. Τρία πλυσίματα με νερό και σαπούνι και μετά ένα καλό σκούπισμα με την πετσέτα είναι ότι πρέπει. Θα δοκιμάσω το ξύδι να δω τι γίνεται. Έχω πάντως βρει κάτι γάντια μιας χρήσης που έχουν μπλε χρώμα και λέγονται γάντια νιτριλίου και σώθηκα. Είναι πολύ πιο γερά από τα κοινά άσπρα και σε προστατεύουν πολύ ικανοποιητικά.
    Τα καρφιά που βάζω είναι νούμερο 12x2΄΄ δηλαδή έχουν διάμετρο περίπου 3mm και μήκος 5 εκατοστά. Είναι 335 καρφιά στο κιλό, αγόρασα 3 κιλά, αλλά μάλλον θα χρειαστώ 2 κιλά ακόμα, δηλαδή σύνολο 1675 καρφιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ευχαριστω για τις απαντησεις Πανο.Κι εγω νομιζα πως ειμαι σχεδον μονος.Τα γαντια νιτριλιου ειναι οτι καλυτερο μπορεις να βαλεις στα χερια σου ειδικα εαν εχεις και καποια ευαισθησια στο δερμα.Η τιμη για το ορεγκον ειναι μεγαλη.Εχεις υποψη σου μηπως για ξυλεια ακακιας?Ειναι κορυφαιο ξυλο και τελειως υποτιμημενο στην Ελλαδα.Και μια παρατηρηση.Προσεξα οτι στο σημειο που ενωνεις τα strips με τον καθρεφτη(παπαδια),δεν εχεις δωσει φαλτσο στον καθρεφτη ωστε να πατησουν πιο πολυ τα ξυλα,με αποτελεσμα να αναγκαζεσαι να χρησιμοποιεις πολυ κολα(τουλαχιστον ετσι φαινεται στις φωτο).Σου διεφυγε ή ετσι ειναι το σχεδιο?Καλη συνεχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Στέλιο δεν έχω δώσει φάλτσο στον καθρέπτη γιατί έτσι ακριβώς είναι στο σχέδιο και μάλιστα επισημαίνεται ιδιαίτερα, ότι έτσι ακριβώς πρέπει να γίνει. Σκέφτομαι δύο λόγους γι αυτό, ο δεύτερος και σημαντικότερος απορρέει από τον πρώτο: λόγος γεωμετρίας και λόγος αντοχής.
    1. Τα πηχάκια συναντούν τον καθρέπτη υπό γωνία, η οποία μεταβάλλεται συνεχώς κατά μήκος της ακμής. Επειδή ο καθρέπτης αποτελεί ουσιαστικά το όριο της γάστρας και δεν υπάρχει παραπέρα σταθερό σημείο αναφοράς, δεν μπορείς να βρεις πειραματικά ποιο ακριβώς είναι το απαιτούμενο φάλτσο, χωρίς τον κίνδυνο να χαλάσεις το σχήμα του καθρέπτη.
    2. Υπάρχει λοιπόν το ενδεχόμενο να βρεις το φάλτσο «στο περίπου». Τότε όμως δεν θα εισχωρήσει πλήρως η κόλλα στο στενό διάκενο ανάμεσα στο σώκορο του καθρέπτη και στο πηχάκι, με αποτέλεσμα η αρχική αυτή κόλληση να μην αντέξει το μεγάλο ζόρι που υπάρχει σε αυτήν την περιοχή. Ο καλύτερος τρόπος για καλό κόλλημα είναι έτσι με αυτό το ελεγχόμενο φιλέτο από ρητίνη. Λεω αρχική κόλληση, γιατί σε επόμενη φάση, όπως έχω ήδη αναφέρει, αυτό το φιλέτο θα ενισχυθεί με ένα πολύ παχύτερο φιλέτο πάλι από ρητίνη και από πάνω θα πέσει και υαλοΰφασμα. Όσο για την πολλή κόλλα όπως λες, είναι «σταγόνα στον ωκεανό» μπροστά στην κόλλα που μπαίνει σε όλο το σκάφος! Σημειωτέον ότι η κόλλα (ρητίνη) είναι ισχυρότερη από το ξύλο.
    Για το ξύλο της ακακίας γνωρίζω ότι από αυτό φτιάχτηκε η κιβωτός του Νώε και τα αρχαία Αιγυπτιακά ποταμόπλοια. Δεν το έχω συναντήσει αλλού, είναι πράγματι πολύ καλό ξύλο για συγκεκριμένα σημεία του σκάφους. Υπάρχει άραγε κάποιος που το εισάγει και πόσο να κοστίζει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Πανο,εαν μπουν 2 στρωσεις φιλετα + υαλοταινια τοτε κι εγω πιστευω οτι δεν υπαρχει προβλημα.Οσον αφορα την ακακια εαν μπορουσα να βρω σε ικανα μηκη και σε λογικο κοστος θα την χρησιμοποιουσα χωρις δευτερη σκεψη για την κατασκευη γαστρας σκαφους με μεθοδο strip planking.Σκεψου οτι ενας φιλος μου ανεφερε οτι οι πασαλοι στα καναλια της Βενετιας ειναι απο ακακια.Ποση κολα (epoxy+hardener)υπολογιζεις για την γαστρα του σκαφους Απο που την προμηθευεσαι+ποσο σου σστοιχιζει?Εγω πηρα απο Ολλανδια και μου βγηκαν τα 7,5 κιλα 106 €.Ανωνυμη μαρκα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η ρητίνη έχει σχεδόν την ίδια τιμή και στην Αθήνα http://www.costaschronis.com/ Δεν έχω υπολογίσει ακόμα πόση θα χρειαστώ. Συνήθως αγοράζω τόση ποσότητα όση πρόκειται να χρησιμοποιήσω τους επόμενους λίγους μήνες, ώστε να είναι φρέσκια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Παιδια, δεν εχω καμμια σχεση με την κατασκευη σκαφων, αλλα εχω εμπειρια με οικοδομικες κατασκευες με ξυλο με ξυλουργικες συνδεσεις, και ηθελα να αναφερω κατι σχετικο. Ψαχνω και εγω για ακκακια, γιατι απο καταλογους του εξωτερικου, εχω βρει οτι εχει πολυ υψηλες αντοχες. Βεβαια, η δομη του ξυλου της δεν ειναι ομορφη, και γι'αυτο ειναι μαλλον υποτιμημενη στην Ελλαδα, αλλα πρεπει να εχει πολυ μεγαλη σκληροτητα. Επισης, ενα αλλο ξυλο που πρεπει να ειναι καταλληλο για σκαφη, ειναι το λαρτζινο. Ειναι ενα ειδους αειθαλους ελατου/πευκου πολυ μεγαλης περιεκτικοτητας σε ρετσινη, που φυεται σε κρυα μερη, οπως η σιβηρια. Στην αμερικη το λενε larch και το πουλανε ανακατο μαζι με το douglas fir γιατι εχει παρομοιες ιδιοτητες, αν και ειναι κιτρινωπο/καφε και οχι κοκκινωπο. Μαλιστα, η ιστορια που εχω ακουσει εγω ειναι οτι η βενετια χτιστηκε πανω σε πασσαλους λαρτζινου απο την σιβηρια. Λογω της υψηλης περιεκτικοτας σε ρετσινι, δεν προσβαλεται ευκολα απο μυκητες και ζωυφια, και οταν βυθιζεται στο νερο γινεται αδιαπεραστο σαν πετρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. μπραβο Πανο το σκαρι σου φενετε αρκετα δηνατο,τι παχοι εχει το ταβλακι που χρησιμοποιησες?μαλον πολυ σηντομα ξεκιναω μια κατασκευη με ιροκο.θα ανεβασω φοτο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Αγαπητέ Πάνο, δεν ξέρω πόσα ''ΜΠΡΑΒΟ΄΄ σου αξίζουν ,αλλά τέτοια έργα είναι πραγματικά αξιοθαύμαστα!!! Αγωνίζομαι κι εγώ μ' ένα 5μετρο ντιγκάκι και πιστεύω οτι τα καταφέρνω καλά.Το θέμα μου ειναι γύρω απο τις εποξικές ,χρησιμοποιώ την 316 της SP και παραλληλα MicroFibber και MicroBaloons της ιδιας μάρκας...πανάκριβα υλικά. Διάβασα για την DOW που δουλεύεις εσύ , που την παίρνεις και..χύμα! Πες μου βρε Δάσκαλε...πόσο...και απο πού???
    Με εκτίμηση
    Αλέκος Καράς (από Αθήνα)

    ΑπάντησηΔιαγραφή